De rol van jongeren en onderwijsprofessionals in de school van de toekomst

Het duurzame gedrag van de toekomst is al in potentie in elke jongere aanwezig. Maar hoe zorgen we voor een veilige en rijke omgeving waarin jongeren hun potentieel kunnen ontwikkelen? Hierover gingen André de Hamer, Guus Geisen en de Young Warriors met pabo’s in gesprek tijdens de sessie ‘Leren in een levend systeem: vijf architecturen voor de school van de toekomst’.

Leren met én van jongeren

Guus Geisen richt zich op duurzaam onderwijs en op mensen en scholen die willen innoveren. Guus schreef het boek Autopoiesis: Leren in een levend systeem, over de vragen ‘Hoe kunnen jongeren in een sterk veranderende wereld overleven?’ en ‘Hoe kunnen ze in de huidige omstandigheden een duurzamere wereld creëren?’. Guus werkt met jongeren aan complexe vraagstukken en inspireert volwassenen om met én van jongeren te leren.

Zelf blijven leren en ontwikkelen

Om dit ook echt in de praktijk te brengen, bracht Guus de Young Warriors mee naar de bijeenkomst. Deze groep leerlingen van 13 en 14 jaar werkt sinds 2018 aan complexe vraagstukken zoals kinderarmoede. Ze bedenken in overleg met de gemeente Waalwijk activiteiten die bijdragen aan de bestrijding van kinderarmoede. Daarin worden ze gefaciliteerd door hun school. De Young Warriors faciliteerden een groot deel van de sessie. De belangrijkste les? Om leerlingen meer te kunnen leren over duurzaamheid, moet je zelf ook als professional blijven leren en jezelf blijven ontwikkelen. Of zoals gezegd werd op de bijeenkomst: ‘’Je moet goed voor jezelf zorgen, voor de ander, en voor de wereld’’.

Aan de slag!

Met deze boodschap in het achterhoofd gingen docenten, bestuurders en studenten van pabo’s aan de slag met opdrachten en creatieve werkvormen over eigenschappen. Deelnemers bedachten bijvoorbeeld een sprookjesfiguur: welke eigenschappen heeft deze die jij ook wel zou willen hebben, en welke heb je al? Ook vulden ze een denkbeeldig ligbad: met welke positieve eigenschappen wil je het bad vullen? En welke negatieve eigenschappen moeten als water weglekken om daar ruimte voor te kunnen maken? Opvallend was dat de studenten makkelijker positieve eigenschappen noemden die ze wilden ontwikkelen of al hadden dan de oudere generaties, wat een hoopvol beeld schetst voor hun duurzame handelingsperspectief.

Na deze opdracht stonden deelnemers stil bij hun levensloop en hoe die positieve en negatieve eigenschappen in hun leven zijn ontwikkeld, en welke gebeurtenissen dit hebben beïnvloed. Hetzelfde geldt voor je professionele ontwikkeling en duurzaamheid: om je als professional te kunnen richten op duurzaamheid, moet je zelf ook blijven leren en eigenschappen blijven ontwikkelen. Door bijvoorbeeld nieuwe kennis op te doen, maar ook eigenschappen en vaardigheden te voeden en te laten groeien, zoals geduld, creativiteit en iets nieuws durven doen.

‘’Je moet goed voor jezelf zorgen, voor de ander, en voor de wereld’’

Het verhaal van de Young Warriors

De Young Warriors deelden ook hun eigen ervaringen. Sommigen van hen komen uit uitdagende situaties en willen zich inzetten om de samenleving beter te maken voor anderen. Zij deelden op bewonderingswaardige manier kwetsbare ervaringen en lieten zien hoe je daar positieve lessen uit kunt trekken. Uit hun verhaal werd duidelijk dat leerlingen niet alleen kennis over duurzaamheid nodig hebben, maar ook de vaardigheden om hun negatieve gevoelens over thema’s als klimaat en armoede om te zetten naar een handelingsperspectief. Vaardigheden als samenwerken met andere leerlingen, een rolverdeling maken, publiek spreken, kennis kunnen overbrengen kunnen hierin het verschil maken. Het resultaat daarvan was te zien in de professionele manier waarop de Young Warriors voor de groep stonden! Dit sluit naadloos aan bij de filosofie van Guus Geisen en Duurzame PABO: duurzame pabo’s geven studenten de vaardigheden die zij nodig hebben om dit proces in gang te zetten wanneer zij les geven.

Doe je ook mee? Sluit je aan bij het Duurzame PABO-netwerk

Deelnemers leerden niet alleen veel van de opdrachten, maar ook van elkaar. Pabo’s leerden elkaar beter kennen en wisselden praktijkvoorbeelden, kennis en ervaringen uit. Bijvoorbeeld over hoe zij de kennis en vaardigheden rondom duurzaamheid versterken bij leerlingen, maar ook over hoe zij zelf ontwikkelen in dit proces.

Ben jij als pabo nog niet actief binnen het Duurzame PABO-netwerk? Of je nu pas bent begonnen met duurzaamheid op jouw pabo of wanneer je al even bezig bent, het is heel waardevol om te verbinden met andere pabo’s. Benieuwd naar onze aankomende evenementen? Bekijk het laatste nieuws en de agenda. Of blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief en LinkedIn-pagina.